Asset Publisher Asset Publisher

Biegi na orientację

Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.

O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.

Historia z armią w tle

Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina  cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans  orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.

Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.

Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.

O co w tym chodzi?

W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych  używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej  różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.

Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.

Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.

Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z  punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.

Naturalnie w lesie

Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.

Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.

Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek,  Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
 


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Nasze Lasy

Nasze Lasy

Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne zajmuje powierzchnię ponad 24 tys. ha. Podzielone jest na dwa obręby leśne - Brzegi i Stefkowa, w skład których wchodzi 18 leśnictw i jeden ośrodek hodowli zwierzyny (OHZ).

Przynależność do krainy, dzielnicy przyrodniczo-leśnej i mezoregionów
Obszar nadleśnictwa Ustrzyki Dolne, według rejonizacji przyrodniczo-leśnej, położony jest w:
    1. Krainie Karpackiej (VIII),
    2. Dzielnicy Pogórza Środkowobeskidzkiego (VIII.2),
    3. Mezoregionie Pogórza Przemyskiego (VIII.2.d),
    4. Dzielnicy Bieszczadów (VIII.3),
    5. Mezoregionie Bieszczadów (VIII.3.a).


Według podziału Polski na jednostki fizyczno–geograficzne (J. Kondracki 2002), omawiany teren leży w:
    1. Obszarze: Europy Zachodniej,
    2. Podobszarze: Karpat, Podkarpacia i Niziny Panońskiej(5),
    3. Prowincji: Karpat Wschodnich (52),
    4. Podprowincji: Beskidów Wschodnich (522),
    5. Makroregionie: Beskidów Lesistych (522.1),
        a. Mezoregionie: Gór Sanocko-Turczańskich (522.11),
        b. Mezoregionie: Bieszczadów Zachodnich (522.12).


Położenie geograficzne i wysokościowe
Obszar terytorialnego zasięgu działania nadleśnictwa leży między 24o23' a 24o43' długości geograficznej wschodniej oraz między 49o18' a 49o36' szerokości geograficznej północnej. Wysokość nad poziom morza zawiera się w granicach od 320 do 910 m.

Rzeźba terenu
Obszar nadleśnictwa jest urozmaicony, obejmując szereg pasm górskich przebiegających z reguły w kierunku NW - SE. Lasy leżą w silnie urzeźbionym terenie, zajmując przeważnie najwyższe wzniesienia, a w terenach niższych najbardziej strome stoki. Wszystkie kompleksy leśne poprzecinane są licznymi potokami i jarami o różnym stopniu nachylenia i różnej wystawie. Najwyższe wzniesienia n.p.m. omawianego terenu to: Jaworniki – 910 m; Żuków – 876 m; Kamienna Laworta – 769 m; Halicz – 762 m; Jawor – 742 m; Jasień – 734 m; Wielki Król – 726 m; Brancowa – 685 m; Stożek – 683 m; Truszowskie – 675 m; Kiczera – 632 m; Magura – 630 m; Przysłup – 549 m.

Warunki klimatyczne
Teren Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne (wg Romera 1949) leży w strefie klimatów górskich i podgórskich - typ klimatu górskiego, w tym w dwóch podtypach:
– podtypie górskim,
– podtypie kotlin śródgórskich.
Klimat omawianego obszaru charakteryzuje się bogatymi opadami, zmienną temperaturą powietrza w zależności od wysokości n.p.m., krótkim okresem wegetacji, długim okresem występowania przymrozków oraz występowaniem silnych wiatrów. Przeważają wiatry zachodnie, południowe i południowo-wschodnie. Średnie sumaryczne opady roczne wynoszą ok. 800 mm. Najwięcej opadów notuje się w okresie wegetacji, w miesiącach letnich. Średnia temperatura powietrza spada o około 0,5 °C na każde 100 metrów wzniesienia. Średnia roczna temperatura wynosi 8°C. Średnia temperatura okresu wegetacyjnego wynosi 15°C. Okres wegetacyjny trwa 5 do 6 miesięcy. Przymrozki późne występują do końca maja, a wczesne od połowy września. Pokrywa śnieżna zalega od października do kwietnia, jej grubość dochodzi często do 1 metra, a miejscami do 2 metrów.

Warunki wodne
Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne leży w zlewniach dwóch mórz:
– Morza Czarnego (cała zlewnia rzeki Strwiąż),
– Morza Bałtyckiego (cała zlewnia rzeki San).
W zlewni Morza Czarnego leży większość lasów obrębu Brzegi Dolne oraz północno-wschodnia część lasów obrębu Stefkowa (oddz.: 1-5; 15-17;24; 107-112; 139; 140). W zlewni Morza Bałtyckiego leżą lasy położone na południowych stokach pasma Żuków oraz w kompleksach Stożki i Daszówka (leśnictwo Łobozew i Teleśnica) obrębu Brzegi Dolne oraz większa część lasów obrębu Stefkowa (poza wymienionymi wyżej oddziałami).

Warunki glebowe
Dominują gleby brunatne wyługowane (69,79%), rzadziej występują gleby brunatne właściwe (16,56%) i brunatne kwaśne (12,74%). Następnymi pod względem zajmowanej powierzchni typami gleb są mady i gleby rdzawe. Pozostałe typy gleb: rankery, gruntowoglejowe, opadowoglejowe, torfowe mają niewielki udział. Gleby brunatne występują na stokach o ułatwionym odpływie wód powierzchniowych, płowe - głównie na płaszczyznach zrównań wierzchowinowych, zaś mady i gleby mułowe i glejowe - w dolinach rzek i potoków. Na wymienionych glebach wytworzyły się bardzo żyzne siedliska leśne.